Bemoeizorg: het vangnet voor mensen die geen hulp vragen: bron afkickkliniekwijzer.nl

15 February 2021 Bemoeizorg: het vangnet voor mensen die geen hulp vragen: bron afkickkliniekwijzer.nl Het zijn vaak opvallende verschijningen en iedereen die wel eens ’s ochtends vroeg of ’s avonds laat door een stad wandelt, kent ze: de schuchtere, verwaarloosde mannen en vrouwen die vanuit een donker portiekje iets onverstaanbaars naar je mompelen. Gevoelsmatig is het je vrijwel direct duidelijk dat deze mensen de controle over hun leven, in meer of mindere mate, kwijt zijn. Maar wie ben jij om voor hen te bepalen of ze hulp nodig hebben? Wie zijn deze mensen en waar hebben zij behoefte aan? Het is een lastige vraag waar we allemaal wel eens mee worstelen: moet ik actie ondernemen? Je maakt je zorgen Ook mensen in je directe omgeving kunnen zorgwekkend gedrag vertonen. Of het nou je buurman is die elke avond op blote voeten door de straat schuifelt, je dochter waar je steeds minder contact mee krijgt en depressieve signalen afgeeft, of je leerling die naast figuurlijk afwezig, nu ook steeds vaker letterlijk afwezig is. Het blijft enorm ingewikkeld om in te schatten of mensen in een moeilijke situatie baat hebben bij professionele hulp, of vooral bij rust. Gelukkig zijn er in Nederland professionele hulpinstellingen die je kunnen helpen met deze vragen. WAT IS BEMOEIZORG? Kwetsbare groepen in onze samenleving, zoals daklozen en verslaafden, maar ook veteranen en asielzoekers, komen vaker dan gemiddeld in aanraking met complexe problematiek en hebben speciale aandacht nodig. Het is niet vanzelfsprekend dat zij deze aandacht krijgen, omdat deze mensen niet altijd bekend zijn bij hulpverlenende instanties. Bemoeizorg is een gespecialiseerde vorm van hulpverlening en zorg, die zich focust op het herkennen, signaleren en benaderen van personen met een hulpbehoefte, die uit zichzelf geen hulp vragen of accepteren. Op een constructieve, respectvolle manier en vanuit een basis van vertrouwen, wordt voorzichtig contact gelegd. Vervolgens wordt gezocht naar de juiste zorg of hulp op maat, specifiek afgestemd op de hulpbehoefte van de persoon in kwestie. • Bemoeizorg, wat houdt het in? Bemoeizorg is ook wel bekend als Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ). De keten van hulpverlening is breed en sterk binnen de OGGZ. Een netwerk van sociale wijkteams, maatschappelijke opvang, politie en woningbouwcoöperaties vormen de basis. Aangevuld met professionals in de Gemeentelijke Gezondheidsdiensten (GGD) en Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) vormt de OGGZ het vangnet voor iedereen met verborgen sociale, psychische of persoonlijke problematiek. Waarom deze groep mensen niet eerder in contact komt met de juiste zorg- of hulpverlening, verschilt van persoon tot persoon. Sommigen zijn zich er niet van bewust dat er een probleem is ontstaan, terwijl zij toch de grip op het dagelijkse leven verliezen. Anderen denken dat hun situatie uitzichtloos is en ze niet te helpen zijn. Maar ook het actief vermijden van zorg, om welke reden dan ook, komt veel voor. VOOR WIE IS BEMOEIZORG BEDOELD? Bemoeizorg is er voor mensen die hulp nodig hebben: • Op sociaal gebied, zoals financiële problematiek, verwaarlozing of een sociaal isolement. • • Bij Psychische of psychiatrische problemen, zoals acute psychoses (‘verwarde personen’), een posttraumatisch stress syndroom (PTSS) of een bipolaire stoornis. • • Bij een chronische alcohol verslaving, drugsverslaving, eetstoornissen, gedragsverslavingen en dwangstoornissen. • • Mensen die kampen met depressie, zelfmoordgedachten, extreme stress of rouw. Bemoeizorg is dus enorm breed. De basisgedachte achter deze vorm van hulpverlening is dat waar een mens in het leven ook tegenaan kan lopen en in vast kan lopen, er altijd gezocht moet worden naar de juiste zorg of hulpverlening om zo de kwaliteit van leven te verbeteren. Maak jij je zorgen? Wanneer jij je zorgen maakt over iemand in je directe omgeving, of misschien wel over iemand die je eigenlijk helemaal niet goed kent, dan kun je altijd aankloppen bij bemoeizorg. De teams zijn vooral lokaal georganiseerd: wanneer je bijvoorbeeld zoekt naar ‘bemoeizorg Groningen’ of ‘OGGZ Eindhoven’, dan vind je gemakkelijk de juiste bemoeizorgteams. HOE WERKT BEMOEIZORG? Nadat een bemoeizorgteam een melding ontvangt van een persoon met zorgwekkende problemen, leggen zij op een laagdrempelige en praktische manier contact met de cliënt. De hulpverlening heeft in eerste instantie een ambulant karakter: de persoon wordt zoveel mogelijk in de thuissituatie geholpen. Het doel van de eerste fase van bemoeizorg is vooral het verbeteren van de kwaliteit van leven van deze mensen. Overzicht scheppen in financiële wanorde, hulp met persoonlijke hygiëne en een luisterend oor zijn de eerste praktische methoden waarop een beroep wordt gedaan. Na verloop van tijd, wanneer de situatie van de cliënt stabieler is en er een vertrouwensband is opgebouwd, probeert het bemoeizorgteam om de hulpbehoevenden over te dragen aan reguliere hulpverlening, zoals de GGD, GGZ, verslavingszorg of psychiatrische professionals. IS BEMOEIZORG EFFECTIEF? De Universiteit van Tilburg heeft in 2012 onderzoek gedaan naar de resultaten van bemoeizorg. Het onderzoek is opgezet door vooral te kijken naar de waardering voor de geboden hulp van de cliënten zelf. Ook is onderzocht welke invloed bemoeizorg heeft op de relatie tussen cliënt en hulpverlener, de kwaliteit van leven en de overgang naar reguliere zorg na afronding van het bemoeizorgtraject. Cliënten beoordelen het traject gemiddeld met een 8,4 en de kwaliteit van leven is tot minimaal 6 maanden na het traject meetbaar verbeterd. De verbeterde binding tussen de cliënten en de zorgverleners zorgen daarnaast voor een soepelere overgang naar reguliere zorg en hulpverlening. Bemoeizorg heeft dus een positief effect op zowel de levens van mensen als op de algehele inrichting van de zorg en hulpverlening.